İMO İzmir Şubesi
YK Üyesi
Hasar tespit çalışması 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında afet sonrasında gerçekleştirilecek olan acil yardım, hak sahipliği, kira yardımı ve yer seçimine esas teşkil eden hazırlık mahiyetinde işlemdir.
03/01/2014 tarih ve 28871 sayılıResmi Gazetede yayınlanan Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) ve “İl Afet Müdahale Planı” kapsamında Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri tarafından “Yerel Düzey Hasar Tespit Hizmet Grubu Operasyon Planı” hazırlanmak zorundadır.
Hasar Tespit Hizmet Grubu Operasyon Planının amacı; afet ve acil durumun doğrudan yol açtığı hasar boyutunun tespiti amacıyla ekiplerin görev ve sorumluluklarının belirlenmesi, çalışma esaslarının düzenlenmesi, hizmet grubu ekiplerinin oluşturulması, hasara ilişkin tespitlerin yapılması, değerlendirilmesi, analiz edilmesi ve raporlanmasına ilişkin esasların belirlenmesidir. Bu Plan, afet ve acil durum sırasında hasar tespit faaliyetinde görev alacak yerel düzey ana ve destek çözüm ortaklarından oluşan Hasar Tespit Hizmet Grubunu kapsar.
İnşaat Mühendisleri Odası, Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) ve “İl Afet Müdahale Planı” kapsamında “Destek Çözüm Ortağı”olarak Hasar Tespit Hizmet Grubu Operasyon Planında yer almaktadır.
Destek Çözüm Kuruluşlarının Görevleri
1) Operasyon planlarının hazırlık çalışmalarına katılmak,
2) Gerekli personelin temini konusunda destek vermek,
3) Operasyonların yürütülmesine destek vermek,
4) Eğitimli personelin sürekliliğini sağlamak, diğer hizmet gruplarının çalışmalarını desteklemek,
5) Operasyon için gerekli teknolojik yenilikleri takip etmek,
Yıkıcı bir depremden sonra karşılaşılan en önemli sorunlardan biri barınma problemidir. Yıkıcı depremden sonra korku ile evlerini terk edenler evlerine dönebilmek için yetkililerin onayını beklemek zorundadır. Binalardan güvenli durumda olanların tekrar kullanılabilmesinin yolu hasar tespit işlemlerinin yapılmasından geçmektedir. Ayrıca ağır hasar görmüş ve tekrar kullanılması mümkün olmayan binaların da hızla tespit edilmesi gerekmektedir. Bu nedenlerle; güvenilir ve tespiti yapan kişiden kişiye değişiklik göstermeyecek bir hasar tespit sisteminin kurulması, depremin ortaya çıkardığı yıkımın ardından hayatın normale dönebilmesi açısından çok önemlidir. Bu sayede; depremden sonraki barınma sorunu hafifletilebilecek, gereksiz yere yıkım kararı verilen binalardan dolayı ortaya çıkan ekonomik kayıplar azaltılabilecektir. Ayrıca, artçı depremlerde meydana gelebilecek can kayıpları önlenebilecek, bina sahipleri ile sigorta şirketleri veya devlet kurumları arasında yaşanabilecek anlaşmazlıklar en aza indirgenebilecektir (TMMOB, İMO Afet Hazırlık ve Müdahale Kurulu, 2016).
Deprem Sonrası Hasar Tespit Eğitimiyle amaçlanan yapılara ilişkin bu tespitlerin yalnızca İnşaat Mühendislerince yapılmasının yanında hasar tespit değerlendirmesi yapacak meslektaşlarımızın da aynı bakış açısını ve ortak bir değerlendirme dilini oluşturabilmektir.
Deprem etkisi ile binalarda oluşacak hasarın tespitinde, yapıların taşıyıcı sistem davranışı, zemin mekaniği, yapı malzemesi vb. konularda bilgi ve birikimi önem kazanmaktadır.
Ülkemizde yaşanan yıkıcı depremlerin hemen hepsinin ardından hasar tespiti işlemlerinin ne kadar zor olduğu ve bu süreçte bir takım sıkıntıların yaşandığı görülmüştür.
Örneğin; bir hasar tespit ekibi, incelemiş olduğu bir binanın hafif hasarlı olduğuna karar veriyor, bina sahibi itiraz ederek ikinci bir inceleme talep ediyor ve ikinci hasar tespit ekibi bu kez aynı bina için ağır hasarlı kararı verebiliyordu. Hafif hasarlı olarak tespit edilen binalar, artçı depremlerde yıkılarak can ve mal kayıplarına yol açıyor ya da gerçekten hafif hasarlı olan kullanılabilecek durumdaki binalar, ağır hasarlı kararı verilerek yıktırılıyor ve ciddi ekonomik kayıplar yaşanıyordu. Bu ve benzeri durumlarla ülkemizde yaşanan geçmiş depremlerden sonra sıkça karşılaşılmıştır. Bunun nedeni, ülkemizde objektif, kişiden kişiye sonuçları değişmeyen, güvenilir bir hasar tespit sisteminin geliştirilmemiş ve bu hasar tespit sistemini sahada uygulayacak ekiplerin titizlikle eğitilmemiş olmasından kaynaklanmaktadır.
Deprem aktivitesinin yüksek olduğu ve sık sık yıkıcı depremler yaşayan ülkeler, kendi bina stoklarına, ekonomik ve hukuki yapılarına uygun deprem sonrası hasar tespit yöntemlerini geliştirmişlerdir. Bu bağlamda hasar tespit eğitimlerinde kullanılmak üzere İnşaat Mühendisleri Odası Afet Hazırlık ve Müdahale Kurulu tarafından “Depremin Etkilediği Betonarme ve Yığma Binalarda Hasar Tespiti” kitapçığı hazırlanmıştır. Hasar tespiti buradaki bilgilere dayanılarak yapılmaktadır. Deprem Sonrası Hasar Tespit Eğitiminin ders notlarının hazırlanmasın da ve üniversitelerimizin öğretim üyeleri ile serbest çalışan veya farklı kurumlarda görev yapan meslektaşlarımız görev almışlardır.
Afetlere hazırlık kapsamında İnşaat Mühendisleri Odası Afet Müdahale Kurulu hasar tespitinde görev alabilecek üyelerine eğitimler düzenlemektedir. İnşaat Mühendisleri Odası Afet Hazırlık Müdahale Kurulunun onayı ile İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesinde iki yılda bir “Hasar Tespit Eğitimleri” yapılmaktadır. Eğitime kamuda ve özel sektörde çalışan meslektaşlarımız katılmaktadır. Son olarak 24 Kasım 2019 tarihinde Şubemizde yapılan eğitime toplam 140 meslektaşımız katılmıştır. Eğitimlere katılan meslektaşlarımızın bilgileri Çevre Şehircilik Müdürlüklerine iletilmiştir.
Etkinlikle ilgili Şube web sitemizde yer alan haber linki: http://izmir.imo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=31780&tipi=2&sube=16
[ngg src=”galleries” ids=”10″ display=”basic_thumbnail”]