İnş. Müh.
İnşaat Alanında İnovasyon
İlk çağlardan beri değişen gelişen inşaat tekonolojisi mağaraların çökmemesinin sağlanmasından başlayarak günümüzde dev fabrika ve köprülerin inşasına kadar uzanmıştır. Bir çok büyük ölçekli projede kullanılan kayar kalıp, bazı çevrelerce artık daha fazla gelişim gözlenemeyeceği düşünülen inşaat teknolojisinin son 20 yılına damgasını vurmuştur.
Kayar Kalıp Sistemi Nedir?
Genellikle betonarme perde yoğunluğu fazla olan yüksek yapılarda kullanılır. Yüksek yapıların kısa zamanda inşa edilmesini sağlar ve kesintisiz beton dökümü gereken yerlerde kullanılır. Bu sayede perdelerde soğuk derz oluşmamaktadır. Sitemin doğru uygulanabilmesi için 24 saat çalışma programının son derece iyi planlanması gerekmektedir. Kalıp, silindirik ve prizmatik yapılarda sadece düşey yönlü hareket ederken, gerektiğinde içe doğru ve/veya kısmen dışa doğru eğim verilebilir. Kayar kalıp sistemi kare, dikdörtgen, silindir ve hiperbolik yapılarda da kullanılabilir. Kayar kalıba bu isimin verilmesinin nedeni gerçekten kayıyor olması değildir. Küçük ama sürekli olarak yapılan yükselmeler daha geniş zaman içinde kalıbın kaydığı izlemini vermektedir.
Kayar kalıp sistemi, kalıpların hidrolik ekipman ile sürekli olarak yükseltildiği bir sistemdir. Bu şekilde betonun priz alma süresine bağlı olarak saatte 150-300 mm yükseltilebilir. Bu süreçte beton çok kısa sürede kendisini destekler duruma gelmektedir. Proje detayları ve hava şartlarına bağlı olarak betonda priz geciktirici veya priz hızlandırıcılar kullanarak kalıp üzerindeki denge ve priz durumu supervizörlerce takip edilir.
İnşa edilecek olan yapının geometrik şekline uygun olarak hazırlanan şablonlar (köşebent) ile kalıp kurumuna başlanır. Sistemde çalışan karkasa bağlı çelik çerçeveler (mahmuz), mahmuz kirişleri (NPU100) ve bağlama aparatları, belirli yükseklikte imalatı yapılmış birbirine geçmeli çelik panolar (120cm) bulunmaktadır ve 10*20 cm kuşaklarla desteklenir. Bu sisteme bağlı konsollar çalışma platformunu oluşturur. Mahmuz kirişlerine oturan ve sistemin bir bütün halde hareket etmesini sağlayan hidrolik krikolar (yaklaşık 1,5 metre arayla) beton içindeki tırmanma çubukları marifetiyle sistemi yukarı taşımaktadır. Beton dökümü, duvar yüzeyindeki kapı ve pencere kalıp işleri, eğer var ise ardgerme kılıflarının yerleştirilmesi, gömülü çelik montajı, donatıların montajı ve işin devamlılığı içiren bir bütünü oluşturmaktadırlar. Kalıp yukarı doğru hareket ederken, hiç durmadan fakat kontrollü aralıklarla beton ile doldurulur. Döküm, güçlendirme ve kontrol işleri aynı yerde ve bir arada tamamlanır. Kalıp ile bütünleşik halde hareket eden asma iskele (tilfir iskelesi) sayesinde beton tam prizini almadan bozuk veya hatalı çıkan yüzeyler onarılır ve çeşitli kimyasallar ile 24 saat kürleme işlemi yapılır. Bu işlemler sonucunda baştan sona düzgün görünümlü, gerekli dayanıma ulaşmış sağlam bir betonarme yapı oluşturulur.
Kayar Kalıp Kullanmanın Avantajları
- Üretilen tesis yüksek hızla yükselmekte ve sonuç olarak, proje önemli ölçüde zamandan kazanım sağlanılarak süratle tamamlanmaktadır. Geleneksel yöntemlerden 4-7 kat daha hızlıdır.
- Kayar kalıp sistemi ile yapılarda soğuk derze mahal verilmemesi sebebiyle cidarda zayıf bölge (weak zone) oluşumuna müsaade edilmemektedir. Bu sayede statik hesaplarda kabul edilen yükün yüzeylere eşit dağılım grafiğine uygun planlandığı gibi yapılması sağlanmaktadır.
- Kayar kalıp platformuna ulaşım TSN Sertfikalı merdiven kulesi ile sağlanmasından mütevellit sahada vinç, manlift ve asansör gibi ekstra ulaşım araçlarına ihtiyaç yoktur.
- Kalıp hidrolik krikolar ile kaldırıldığından sahada vinç kullanımı asgari düzeyde kalmaktadır.
- Kayar kalıp sisteminin kendi platformları bulunduğundan, uygulamada optimum miktarda iskele ve çalışma platformu kullanılmaktadır. Depolanacak gereksiz malzeme olmadığından şantiyede temizlik ve düzenin tesisine katkı sağlamaktadır.
- Proje çizimlerindeki tüm perde duvar bölümlerinde bir bütünlük sağlanmaktadır. Kayar kalıp ile diğer kalıp sistemlerinde elde edilen yüzeylerden düzgün perde duvar yüzeyleri elde edilmektedir.
- Kalıp, hidrolik ekipmanlar ve tırmanma çubuklar yardımı ile yürüdüğü için beton içerisine ankraj edilecek ekipmanlara ihtiyaç duymaz
- Kalıp kendi sistem platformu üzerinde yükselmesinden mütevellit iskele kurumuna ihtiyaç duymaz.
- Çalışma işleminin yoğunluğuna bağlı olarak işçilik maliyeti düşmektedir. Kişi sayısı standartlaşır.
- Çalışma platformu, yürüme platformu, korkuluğu ve aydınlatma sistemi olması sebebiyle iş güvenliği yönünden diğer kalıp sistemlerine kıyasla çok daha güvenlidir.
- Kayar kalıp platformundaki kot takip sistemi sayesinde ard germe ve gömülü plaka montajı kolaylaşmaktadır.
- Kalıp saç pano ebatları ve geometrik şekli sebebiyle istenilen çap ve yüksekliğe uygun modifikasyonun yapılması kolaydır.
- İnşaatı yapılan yapının ölçümleri optik şakul ile 24 saat boyunca takip edilerek okumalar kalıp üzerinden yapılır. Bu sebeple total station, nivo gibi diğer ekipmanlara ihtiyaç olmayacaktır.
Kayar Kalıbın Kullanıldığı Yerler
– Çimento ve klinker siloları
– Kırma taş ve kireç siloları
– Tahıl siloları
– Cam siloları
– Köprü ayakları ve viyadükler
– Sanayi bacaları
– Kontrol ve TV verici kuleleri
– Seyir kuleleri
– Atık su a tankları
– Baraj su alma yapıları
– Denge bacaları
– Baraj şaft kaplama inşaatları
– Havalandırma bacaları kaplamaları
– Çimento, kağıt, yem, yem katkı, şeker, cam, petrol üretim, bakır ve altın madenleri gibi birçok farklı endüstriyel tesisin üretim ve depolama alanları.
Kayar Kalıp İle İlgili Sahadan Görüntüler
